متد آموزشی باغلاما و دیوان جلد ۳ سوم
متد آموزشی باغلاما و دیوان جلد ۳ سوم
تکنیک های اجرایی ، شیوه های مضراب سنتی باغلاما و کوک های آن
نویسنده: صبری ینر
مترجم : شهرام علیمحمدی
نشر : ماهور
تاریخچه باغلاما :
نویسنده در بین مردم، به این آلت موسیقی ساز یا باغلاما می گویند که تاریخ پیدایش آن به ساز قوپوز می رسد.
در واقع مبدأ اولیهی آن از قوپوز شروع شده و تا امروز مورد استفاده قرار گرفته است.
این ساز، که یادگار پدران ماست، در هر گوشه از جغرافیای آناتولی یافت می شود و هر روز علاقه مندان بیشتری را به خود جلب می کند.
امروزه در سیستم آموزشی مدارس، از مقطع ابتدایی تا مدارج عالی دانشگاهی و مؤسسه های آموزشی هنری نقش گروه باغلاما و موسیقی سنتی را می توان مشاهده کرد.
باغلاما یک ساز ملی ترکی است که ویژگی منطقه ای و محلی خاص خود را دارد.
نام این ساز مقدس در حکایت « دده کورکوت » و « آغوز » و همچنین شعر شاعران معاصر دوره ی جمهوری آمده، و براساس اصول استاد – شاگردی یا روایت سینه به سینه به کار گرفته شده است.
متد آموزشی باغلاما و دیوان جلد ۳ سوم
بعد از جمهوری، متد و شیوه های آموزشی به صورت نظام مند و آکادمیک در کنار شیوه های سنتی، پیشرفت حائز اهمیتی کرد.
در واقع می توان گفت نخستین بار آموزش باغلاما، به شیوهی نظام مند در برنامه ای به نام «با هم باغلاما بنوازیم» در رادیوی ترکیه (آنکارا) توسط مظفر ساریسوزن اجرا شد، که تا امروز ادامه دارد.
بعد از آن در کار کنسرواتورهای شهری و مؤسسه های موسیقی، مراکز آموزشی برپا شد. انستیتوی آموزشی گازی (در اصل قاضی است در بخش های متنوع موسیقی از سال ۱۹۷۳ آغاز به کار کرد. از سال ۱۹۷۶ کنسرواتور دولتی موسیقی ترکیه در استانبول تأسیس شد و تبدیل به پایگاهی جهت تثبیت موسیقی ترکیه شد.
با تلاش این کنسرواتور، آموزش باغلاما جایگاه ویژهی خود را به دست آورد و پیشرفت کرد.
علی رغم نظام مند شدن شیوه ی آموزش، کماکان از شیوهی سنتی ، روایتی استفاده می شد و هیچ کتاب یا متدی به چاپ نرسید.
نتیجه آن که کتاب آموزشی و تعلیمی نظام مند (دوره ای یا مرحله ای) عاملی است که می تواند این فرهنگ را از اضمحلال دور نگه دارد.
همان طور که می دانید در فرهنگ موسیقی غرب برای آموزش هر سازی، متد و کتاب های آموزشی بسیاری ارائه شده است.
اما در ترکیه، علی رغم پیشرفت عملی باغلاما ، کتاب و متدهای نوشته شده اندک اند و تنها در ۲۰ سال اخیر وارد جامعه هنری شده اند.
در حدود ۳۵ تا ۴۰ سال پیش ، هنگامی که هنوز شیوه ی نت نویسی باغلاما در کتاب ها و جزوه ها چاپ نشده بود، هنرمندانی همچون شفکی بوز، ولی عاصان، درموش ازالتای و چند تن دیگر، کتاب عملی باغلاما را نه به صورت نت نویسی مرسوم فروری، بلکه به شیوه ی سنتی نوشتند.
کسانی چون يلماز اپیک، احمد گوندای، گرای تاپتک و چند تن دیگر، جزو اولین کسانی بودند که اموزش باغلاما را به نت درآوردند.
بعد از آنها، هنرمندی به نام دکتر شنل آنالده و بعد از او شناسی اوزل و ابراهیم ساره چیفت چی و غیر از آنها منصور کایماک (قه یماخ) نوشته هایی را به نام موسیقی فولکلور و رقص های مردمی، به صورت جزوه های پیاپی در مجلات منتشر کردند.
این افراد نقش به سزایی در آموزش این ساز داشته اند و نمی توان فراموش کرد که در جهت آکادمیک کردن شیوه ی آموزشی این ساز تأثیر به سزایی داشته اند و توانسته اند خلاء موجود را تا اندازه ای پر کنند.
درباره کتاب متد آموزشی باغلاما و دیوان جلد ۳ سوم :
کتاب متد آموزشی باغلاما و دیوان جلد سوم دو هدف اصلی را دنبال می کند:
- تمرین در مقام غریب ( حجاز ) و تقویت انگشت چهارم
- نحوه اجرای مضراب های محلی
- کوک های باغلاما
- ضرب یا پای ( مقام ) در موسیقی ملی ترکیه
- لیستی از آهنگ هایی که در کتاب موجود است که در عکس ها آورده شده
در این کتاب هنرجو با اصول اجرایی این ساز همراه با نت آشنا میشود. آموزش همراه با مثالهایی از خود درس ارائه شده است و آهنگهایی را شامل میشود که با شنیدن و اجرای آنها هنرجو علاقهی بیشتری برای ادامهی کار پیدا میکند مانند: تصنیفها، آهنگهای بازی کودکانه و غیره.
کتاب متد آموزشی باغلاما و دیوان جلد ۳ سوم مجموعه ی سه جلدی آموزش باغلاماست که در هر جلد آن هدفی دنبال می شود:
جلد اول:
آشنایی بنیادی و به کارگیری آن
جلد دوم:
اصول، قواعد و دستورالعمل ها
جلد سوم:
تکنیک های اجرایی، شیوه های مضراب سنتی باغلاما و کوکهای آن.
کتاب متد آموزشی باغلاما و دیوان جلد ۳ سوم و اول و دوم از موضوع های ساده گرفته تا تکنیک های مختلط وجود دارد.
به عبارتی از اسان ترین تا مشکل ترین و از عمومی تا تخصصی.
در این کتاب، آموزش همراه با مثال هایی از خود در ارائه شده است و اهنگ هایی را شامل می شود که با شنیدن و اجرای آنها، هنرجو علاقه ی بیشتری برای ادامه ی کار پیدا می کند.
مانند: تصنيفها اهنگ های بازی کودکانه که مقدمه ای خواهد بود برای اجرای آهنگ های مذکور؛ درواقع قصد بر این است که هر درسی براساس نظام آمادگی آکادمیک ارائه شود.
به همین خاطر سعی شده در ابتدای درس ها، توضیحات مفصل و کافی داده شود تا در درس های پایانی، هنرجو بدون توضیح، براساس آموخته های پیشین، خود را بیازماید.
هنرجویانی که علاقه مند به آموزش ساز باغلاما هستند می بایست تک تک درس های ارائه شده را تمرین کنند، یعنی تا زمانی که درس ها را خوب نیاموخته اند، به درس دیگری مراجعه نکنند.
در ضمن هنرجویانی که از قبل نت بلدند و با آن آشنایی کامل دارند، می توانند از درس های اول سریع بگذرند و بیشتر به تکنیک انگشت ها و مضراب ها بپردازند. کسانی که می خواهند به صورت رپرتواری عمل کنند، می توانند فقط آهنگهای کتاب را بنوازند تا به منبع اطلاعاتی آنها در رابطه با آهنگ های فولکلور افزوده شود.
کتاب متد آموزشی باغلاما و دیوان جلد ۳ سوم نشر ماهور در 144 صفحه چاپ شده است.
ملوداکس | مرجع تخصصی موسیقی ایران
دیدگاهتان را بنویسید