سیب و ترنج قطعاتی برای دو نوازی سنتور

از استاد کامکار چرایی موفقیتش در تربیت هنرجوهای سطوح عالی و فوق عالی را یافتم. خیل برگه های دست نویس نتهایش خبر از موضوع مهمی می داد: «کاستی در کارگان آموزش!»
این کمبود اصلی ترین علت نوشتار کتاب «سيب و ترنج» است. اما نقصان یادشده زمانی بغرنج تر می شود که جستجویی در کارگان آموزشی همنوازی سازهای موسیقی ایران داشته باشیم؛ گزاف نیست اگر بگوییم در حال حاضر در این زمینه شاهد فقر مطلق هستیم.

بنابر این مسبب مشکلات عمده هنرجویان در گروه نوازی مشخص است: «نبود اتودهایی که ویژه آموزش آنسامبل طبع شده باشد».

روشن است گام نخست در فراگیری هم نوازی، دونوازی (Duet) است.

پس نوشتن قطعات بر مبنای دو نوازی، اولویت اول محتوای این کتاب قرار گرفت.

دونوازی:

پیشینه دو نوازی در جهان چندان مشخص نیست. اما آنچه از مکتوبات موجود بر می آید، نقش موسیقی دانان دوره رنسانس را پررنگ می کند.

چراکه دو نوازی در این دوره (چه به شکل اجرایی و چه به صورت آموزشی) بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.

به عنوان مثال گونه ای از قطعه به نام بايسينيوم (Bicinium) در این دوره متداول بوده است که در آن معلم و هنرجو به اجرای یک اتود آموزشی می پرداختند.

اما در موسیقی ایران نخستین تلاش ها برای نوشتن قطعات دونوازی با بافت پلی فونیک، توسط علی نقی وزیری برای دوئت تار انجام گرفت که خوشبختانه بخشی از این قطعات منتشر شده است.

در مورد دوئت سنتور نیز اولین قطعه توسط حسین دهلوی و در پی آن قطعاتی از فرامرز پایور و پشنگ و اردوان کامکار نوشته شد که همه این آثار بعد اجرایی دارند نه آموزشی.

بنابراین حتی با وجود این آثار، همچنان دست ما برای تربیت هنرجوی دوره ابتدایی و متوسطه که در دونوازی مهارت داشته باشد، تھی است.

کتاب سیب و ترنج قطعاتی برای دو نوازی سنتور به صورتی طراحی شده است که هنرجو با نواخت کتاب های متداول دوره ابتدائی و گذر از آن، و آشنایی نسبی به مباحثی چون داینامیک و موزیکالیته، توانایی اجرای قطعات آن را داشته باشد.

همچنین گفتنی است سیر چینش قطعات از آسان به سخت بوده و نوشتار و تنظیم خطوط موازی ملودی، به گونه ای انجام گرفته است که ستور ۱ و ۲ در میزان دشواری تکنیکی و حتی در بیان ملودی اصلی، همسنگ و شانه به شانه حرکت کنند.